Bez względu na to na jakim stanowisku pracujesz, dobra komunikacja pozwala na osiągnięcie większej efektywności. To oczywiste, lecz nie każdy wie, co tak naprawdę kryje się pod pojęciem „kompetencje komunikacyjne”, a jeszcze mniej osób wie, co oznaczają one w praktyce.
Jedną z najważniejszych umiejętności wchodzących w zakres kompetencji komunikacyjnych jest aktywne słuchanie. Wbrew pozorom, jest to umiejętność złożona, wymagająca świadomego rozwoju. To, jak dobrym słuchaczem jesteś ma ogromny wpływ na jakość twojej pracy i relacji z innymi ludźmi, a więc na jakość twojego życia. Warto zatem świadomie pracować na tą umiejętnością.
Aktywne słuchanie oznacza koncentrację nie tylko na treści, ale też na nadawcy (jego emocjach, tonie głosu, języku ciała). Większość z nas po prostu pasywnie „słyszy” to, co ktoś do nas mówi, nie zgłębiając tematu, nie wspominając już o skupieniu się na emocjach nadawcy.
Poniżej znajdziesz listę wskazówek, które pomogą Ci zostać lepszym słuchaczem.
Zadecyduj, czy możesz teraz rozmawiać. Błędem, popełnianym często z uprzejmości, jest pozwolenie komuś na rozpoczęcie długiego wywodu w chwili, gdy nie jesteś w stanie poświęcić mu uwagi. Gdy nie możesz w pełni skupić się na rozmowie, zaproponuj inny dzień lub godzinę.
Wybierz odpowiednie miejsce, w którym nikt ani nic nie będzie zakłócało waszej rozmowy.
Bądź cierpliwy i pozwól drugiej osobie opowiedzieć całą historię, przedstawiając kontekst i jej punkt widzenia. Popędzanie w stylu „no dobrze, dobrze, ale do sedna” zazwyczaj blokuje rozmówcę i pokazuje, że to, co mówi, nie jest dla ciebie ważne.
Okazuj zainteresowanie i uwagę. Samo kiwanie głową w odpowiednich momentach, czy słowa (i dźwięki), takie jak „mhm”, „ok”, „rozumiem”, dają nadawcy jasny znak, że jesteś obecny.
Utrzymuj kontakt wzrokowy. Nie musisz bez przerwy patrzeć rozmówcy prosto w oczu, ale spoglądanie na ekran komputera czy telefonu pokazuje, że nie jesteś skupiony na tym, co ktoś do ciebie mówi. Poza tym, może zostać odebrane jako brak szacunku i zdeprymować rozmówcę.
Udzielaj informacji zwrotnej. Rolą słuchacza jest zrozumienie tego, co zostało powiedziane. Aby to osiągnąć, warto od czasu do czasu zadawać pytanie, aby upewnić się, czy dobrze rozumiesz to, co ktoś chce ci przekazać. Dobrą metodą, pozwalającą na upewnienie się, że rozumiemy intencje rozmówcy jest parafraza („Powiedziałeś, że chciałbyś ….. , czy dobrze cię zrozumiałem?).
Nie obawiaj się też poprosić o powtórzenie, gdy czegoś nie dosłyszysz lub na chwilę „zgubisz wątek”.
Obserwuj emocje, które często mówią więcej niż słowa. Zwróć uwagę na ton wypowiedzi, tembr głosu, używane słowa i gesty.
Czasami najlepiej jest wprost zapytać „jak się z tym czujesz?”.
Podążaj za rozmówcą, nie próbując ukierunkować rozmowy na tory, które wydają ci się słuszne. Jeśli jednak zauważysz, że dygresja zaczyna odbiegać od głównego wątku, zapytaj uprzejmie „jak to się ma do tego, o czym mówiłeś wcześniej?”.
Nie komentuj, nie oceniaj i nie krytykuj tego, co druga osoba mówi. I nie chodzi tu tylko o to, żeby nie mówić tego głośno. Jedną z największych przeszkód na drodze do zrozumienia tego, co ktoś chce nam przekazać, jest nasz równolegle prowadzony dialog wewnętrzny. Wyzbycie się tego wewnętrznego komentatora jest ogromnym wyzwaniem i wymaga długiego oraz świadomego wysiłku. Efekty bywają zdumiewające.
Nie przerywaj i nie doradzaj, gdy nie jesteś proszony o radę. Wyzbycie się nawyku dawania rad jest szczególnie trudne dla osób inteligentnych i wykształconych, które szybko generują rozwiązania. Pamiętaj, że przerywanie niesie ze sobą następujące - niewypowiedziane - komunikaty:
- „To, co mam do powiedzenia, jest ważniejsze, ciekawsze, bardziej wartościowe.”
- „Nie obchodzi mnie to, co myślisz.”
- „Jestem ważniejszy niż ty”
Na skuteczne wdrożenie w życie powyższych wskazówek, potrzeba wiele czasu i skoncentrowanego wysiłku. Jest to trudne, ponieważ wymaga zmiany wielu nawyków wykształconych przez lata, jednak efekty wynagradzają podjęty wysiłek. Aktywne słuchanie powoduje, że nasze relacje z otoczeniem stają się głębsze i bardziej trwałe. Pozwala także na zidentyfikowanie i rozwiązanie problemów na wczesnym etapie oraz na uchwycenie możliwości, które przyczynią się do naszego dalszego rozwoju i sukcesów.
